نیما شهرکی قدیمی، ۱۴۰۳
استفاده از تفاله هویج به عنوان فیبر رژیمی در فرمولاسیون نان رژیمی بدون نشاسته
غذاهای فراسودمند عامل اصلی رساندن ترکیبات مفید به بدن هستند که علاوه بر خواص تغذیه¬ای، خطر ابتلاء به بیماری¬های مزمن را کاهش می¬دهند. پودر تفاله هویج یکی از ضایعات بدست¬آمده در طی فرآوری هویج است که با توجه به قیمت ارزان و ترکیبات تغذیه¬ای مطلوب به ویژه فیبر و املاح، می¬توان از آن برای غنی¬سازی و افزایش ارزش تغذیه¬ای نان استفاده کرد. در این پژوهش، اثر تفاله هویج به عنوان منبع فیبر رژیمی در سطوح 0، 10، 20 و 30 درصد بر خصوصیات رئولوژیکی، فیزیکوشیمیایی و حسی نان حجیم فاقد نشاسته بررسی شد. نتایج ارزیابی خواص رئولوژیکی خمیر با آزمون فارینوگراف و اکستنسوگراف نشان داد خمیر حاوی تفاله هویج دارای جذب آب، زمان گسترش (توسعه) و پایداری بیشتری در مقایسه با خمیر شاهد بود. قوام خمیر در سطوح پایین جایگزینی با تفاله هویج افزایش و در سطوح بالای جایگزینی کاهش یافت. با افزودن تفاله هویج، درجه سست شدن خمیر کاهش، مقاومت خمیر به کشش افزایش، کشش¬پذیری کاهش و انرژی لازم جهت کشش خمیر افزایش یافت. پودر تفاله هویج اثر معناداری بر ویژگی¬های فیزیکوشیمیایی نان حجیم داشت (05/0p?). با افزودن تفاله هویج به نان، محتوای رطوب و فیبر نان افزایش و چربی و پروتئین کاهش یافت. پودر تفاله هویج تخلخل، حجم مخصوص، میزان سبزی-قرمزی (a*) و زردی-آبی (b*) نان را افزایش داد و باعث کاهش افت وزنی نان در حین پخت، سفتی و روشنایی (L*) نان گردید. تیمار CP30 (حاوی 30 درصد پودر تفاله هویج) دارای بیشترین پایداری خمیر، رطوبت، فیبر، تخلخل، حجم مخصوص، قرمزی و زردی و کمترین چربی، پروتئین، افت وزنی، سفتی، روشنایی و امتیاز حسی بود (05/0p?)، ولی از نقطه نظر بو و پذیرش کلی، تفاوتی بین تیمارها مشاهده نشد (05/0p?). بنابراین استفاده از پودر تفاله هویج در فرمولاسیون نان حجیم می¬تواند باعث بهبود ویژگی¬های رئولوژیکی و تکنولوژیکی آن گردد.
کلیدواژهها:
فیبر رژیمی، نشاسته، تفاله هویج، نان حجیم.
Thesis:
Application of Carrot Pomace as Dietary Fiber in the Formulation of Dietary Bread without Starch
Beneficial foods are the main factor in delivering useful compounds to the body, which, in addition to nutritional properties, reduce the risk of chronic diseases. Carrot pomace powder is one of the wastes obtained during carrot processing, which can be used to enrich and increase the nutritional value of bread due to its cheap price and favorable nutritional composition, especially fiber and salts. . In this research, the effect of carrot pomace as a source of dietary fiber at levels of 0, 10, 20 and 30% on the rheological, physicochemical and sensory properties of bulk bread without starch was investigated. The results of evaluating the rheological properties of the dough with farinograph and extensograph tests showed that the dough containing carrot pomace had more water absorption, development time and stability compared to the control dough. Dough consistency increased at low replacement levels with carrot pomace and decreased at high replacement levels. By adding carrot pomace, the degree of loosening of the dough decreased, the resistance of the dough to stretching increased, the stretchability decreased and the energy required to stretch the dough increased. Carrot pomace powder had a significant effect on the physicochemical characteristics of bulk bread (p<0.05). By adding carrot pomace to bread, moisture and fiber content of bread increased and fat and protein decreased. Carrot pomace powder increased the porosity, specific volume, amount of green-red (a*) and yellow-blue (b*) of the bread and decreased the weight loss of the bread during baking, firmness and lightness (L*) of the bread. Treatment CP30 (containing 30% carrot pomace powder) had the highest dough stability, moisture, fiber, porosity, specific volume, redness and yellowness and the lowest fat, protein, weight loss, firmness, brightness and sensory score (p?0.05). But from the point of view of smell and overall acceptance, no difference was observed between the treatments (p>0.05). Therefore, the use of carrot pomace powder in bulk bread formulation can improve its rheological and technological characteristics.
Keywords:
Dietary fiber, starch, carrot pulp, wholemeal bread.