دانشگاه آزاد اسلامی سبزوار - جستجو در پایان‌نامه‌ها

مینا کوشکی، ۱۴۰۳

ارایه روشی برای طبقه بندی مشتریان بانک به وسیله تکنیک خوشه بندی ترکیبی با استفاده از الگوریتم عنکبوت بیوه سیاه و K-Means

بانکداری یکی از صنایع کلیدی در اقتصاد است و شناخت نیازهای مشتریان برای بهبود خدمات ضروری است. خوشه‌بندی به عنوان یک روش یادگیری بدون نظارت، مشتریان را بر اساس ویژگی‌های مختلف تقسیم می‌کند و به بانک‌ها کمک می‌کند تا استراتژی ‌های مناسب برای هر گروه ارائه دهند. الگوریتم K-means یکی از روش‌های محبوب خوشه‌بندی است، اما تعیین تعداد مناسب خوشه‌ها چالش‌برانگیز است. برای حل این مشکل، روش‌های فراابتکاری مانند الگوریتم‌های ژنتیک و الگوریتم عنکبوت بیوه سیاه به کار می‌روند. این الگوریتم‌ها می‌توانند به بهینه‌سازی و حل مسائل پیچیده کمک کنند. در این پژوهش، ترکیب الگوریتم عنکبوت بیوه سیاه و K-Means برای طبقه ‌بندی ویژگی ‌های مشتریان بانک مورد استفاده قرار گرفته است. این پژوهش بر روی داده های صندوق کارآفرینی مهر (موسسه امام رضا (ع)) صورت گرفت، که در میان 28 ویژگی ثبت شده در پایگاه داده با استفاده از روش پیشنهادی، چهار ویژگی مبلغ مصوب برای مشتری، وضعیّت حساب، بخش اقتصادی و وضعیت اشتغال استخراج و انتخاب گردیده است و جهت طبقه بندی مشتریان و مشخص نمودن خوش حساب و بد حساب بودن مشتریان بر اساس چهار ویژگی انتخاب شده از الگوریتم K-Means استفاده شده است. حاصل روش پیشنهادی ایجاد چهار خوشه بود. نتایج به دست آمده از شناسایی عملکرد روش پیشنهادی داده های کل مشتریان نشان داد که با 383 مشتری نمونه گیری شده با استفاده از روش تحلیل پوششی داده های مدل CCR ، 311 مشتری خوش حساب (1/81 درصد) و 72 مشتری بد حساب (80/18 درصد) هستند. کلمات کلید : طبقه بندی، مشتریان بانک، الگوریتم عنکبوت بیوه سیاه، الگوریتم K-Means

کلیدواژه‌ها: طبقه بندی، مشتریان بانک، الگوریتم عنکبوت بیوه سیاه، الگوریتم K-Means

Thesis:

Presenting a method for classifying bank customers by means of combined clustering technique using black widow algorithm and K-Means

Banking is one of the key industries in the economy, and knowing the needs of customers is essential to improve services. As an unsupervised learning method, clustering divides customers based on different characteristics and helps banks to provide appropriate strategies for each group. K-means algorithm is one of the popular clustering methods, but determining the appropriate number of clusters is challenging. To solve this problem, meta-heuristic methods such as genetic algorithms and black widow spider algorithm are used. These algorithms can help to optimize and solve complex problems. In this research, the combination of black widow spider algorithm and K-Means has been used to classify the characteristics of bank customers. This research was conducted on the data of Mehr Entrepreneurship Fund (Imam Reza Institute (AS)), among the 28 features registered in the database using the proposed method, four features are the amount approved for the customer, account status, economic sector and status Employment has been extracted and selected, and the K-Means algorithm has been used to classify customers and determine whether customers are good or bad based on the four selected characteristics. The result of the proposed method was the creation of four clusters. The results obtained from the performance identification of the proposed method of total customer data showed that with 383 customers sampled using the CCR model data coverage analysis method, 311 good customers (81.1 %) and 72 bad customers (80 /18 %).

Keywords: Classification, Bank Customers, Black Widow Spider Algorithm, K-Means Algorithm